I warsztaty lirnicze / Wyprawa Dziadowska
W dniach 20-25.10.2009 w Ośrodku Poszukiwań Teatralnych Zygmunta Helanda w Strzelewie k. Goleniowa miał miejsce cykl czterodniowych zamkniętych warsztatów pieśni wędrownych lirników. Warsztaty zakończyła "Wyprawa dziadowska" będąca próbą odtworzenia w środowiskach wiejskich występującej do początku XX w. dość powszechnie w Polsce tradycji wędrownych śpiewaków zwanych dziadami.
Zarówno warsztaty jak i wyprawa były poprowadzone przez trzech doświadczonych muzyków, znawców tradycji ludowej:
- Jacka Hałasa, który zapoznał uczestników z polskimi świeckimi pieśniami wędrownych śpiewaków,
- Remigiusza Hanaja, który poprowadził warsztat polskich dziadowskich pieśni religijnych
- oraz Siergieja Petryczenko , który z kolei przedstawiał ukraińskie pieśni lirnicze.
Warsztaty obejmowały zarówno naukę pieśni jak i podstawy gry na lirze korbowej – popularnym niegdyś instrumencie „dziadowskim” obecnie niemal nie funkcjonującym w tradycji żywej.
Wyprawa dziadowska
W związku z tym, że kontekst i funkcja wyprawy dziadowskiej mogła budzić dużo większe wątpliwości wśród mieszkańców wsi niż np. wyprawa kolędnicza czy alilujkowa (m.in. dlatego że tradycja wędrownych lirników nie funkcjonowała powszechnie w świadomości mieszkańców) prowadzący warsztaty wraz z uczestnikami zdecydowali się poprzedzić wyprawę koncertem/prezentacją powarsztatową pieśni dziadowskich zorganizowaną w wiejskim kościele w Strzelewie.
W efekcie wyprawa spotkała się z dużym zainteresowaniem mieszkańców Strzelewa, mieszkańcy mając w pamięci doświadczenia kolędnicze z poprzednich lat chętnie otwierali drzwi i zapraszali do domów by wysłuchać pieśni o świętych, o cudownych objawieniach, o końcu świata i Sądzie Ostatecznym, o śmierci i pośmiertnej wędrówce dusz, a także nowiniarskich pieśni „ze świata”. Oczywiście przedsięwzięcie w takim kształcie było jedynie próbą przypomnienia, nie zaś odtworzenia nieistniejącej tradycji wędrownych śpiewaków.
Projekt dofinansowano z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn. „Dziedzictwo kulturowe”